Rendabiliteit
Komt het ziekenhuis rond met zijn jaarlijkse inkomsten?
Winst
In dit geval courante winst: bedrijfsresultaat plus financieel resultaat.
Solvabiliteit
Is het ziekenhuis stevig genoeg om een financiële schok te incasseren?
Liquiditeit
Is er gevaar dat het ziekenhuis op korte termijn in betalingsproblemen komt?
Continuïteit
Blijft het ziekenhuis investeren in gebouwen en materiaal? 100 is splinternieuw, 0 afgeschreven.
Omzet
Personeel
Bedden
We meten de financiële gezondheid van de algemene ziekenhuizen op basis van vier criteria: rendabiliteit, solvabiliteit, liquiditeit en continuïteit. De universitaire ziekenhuizen van Leuven, Gent, Brussel en Antwerpen zijn niet in de cijfers opgenomen, omdat hun financiering en organisatie niet vergelijkbaar is met de 52 algemene ziekenhuizen in het Vlaams gewest.
Rendabiliteit. Komt het ziekenhuis rond met zijn jaarlijkse inkomsten? We delen de courante winst door de omzet. In de courante winst zit het bedrijfsresultaat én het financieel resultaat. Een negatief cijfer betekent verlies, een winstmarge tussen 0 en 1 procent van de omzet betekent dat een klein schokje volstaat om het ziekenhuis in de rode cijfers te duwen.
Solvabiliteit. Hoe stevig is het ziekenhuis? We nemen het eigen vermogen zonder de staatssteun voor investeringen die het ziekenhuis ontving. Dat bedrag delen we door het balanstotaal. Belfius legt de grens voor een financieel gezond ziekenhuis op 20 procent van het balanstotaal.
Liquiditeit. Is er gevaar dat het ziekenhuis op korte termijn in betalingsproblemen komt? We zetten de activa die op korte termijn kunnen worden verkocht (zoals geldbeleggingen en vorderingen, maar niet de voorraden) af tegen de schulden die op korte termijn open valllen. De ratio moet volgens Belfius hoger zijn dan 1.
Continuïteit. Blijft het ziekenhuis investeren? We bekijken daarom de waarde van de gebouwen, medische apparatuur en andere materiële vaste activa aan het einde van het boekjaar, en zetten die af tegen de aanschaffingswaarde. Een ratio van 100 procent geeft aan dat al het materiaal splinternieuw is en nog niet is afgeschreven. Een score van 0 geeft gaan dat gebouwen en materiaal oud zijn, afgeschreven zijn en dat er nog geen andere investeringen in nieuw materiaal is gebeurd. Voor scores onder de 40% geeft Belfius aan dat de investeringen dubbel zo hoog moeten liggen als de jaarlijkse afschrijvingen. Voor een score tussen de 40 en de 60% geeft Belfius aan dat de investeringen anderhalf keer zo hoog moeten liggen als de jaarlijkse afschrijvingen.
Winst. Ziekenhuizen hebben meestal investeringsprojecten lopen, waarvoor geld is geleend. Of sparen om nieuwe investeringen te doen. Om die reden bekijkt ook Belfius het bedrijfsresultaat én het financieel resultaat, wat neerkomt op het courant resultaat.
Omzet, personeel en bedden. Om de grootte van ziekenhuizen in kaart te brengen, geven we cijfers over de omzet, personeel en bedden. Voor sommige ziekenhuizen ligt de omzet in principe iets hoger omdat de dokters zelf een deel van de inkomsten innen. Omdat het om een kleine minderheid gaat en er weinig zicht is op die cijfers hebben we daarvoor geen correctie gemaakt. Ook Belfius doet dat niet in zijn jaarlijkse studie naar de ziekenhuizen. De inkomsten uit niet-ziekenhuisactiviteiten zoals de betalende parking zijn niet meegeteld. Personeel is in voltijdse jobs gemeten. De door de overheid ‘erkende bedden’ zijn een van de parameters die de FOD Volksgezondheid gebruikt om het werkingsbudget van het ziekenhuis te bepalen.
Bronnen. Alle cijfers van de ziekenhuizen over financiën komen uit de jaarrekeningen voor 2012 van de Vlaamse algemene ziekenhuizen. De cijfers voor personeel komen uit de sociale balans of zijn opgevraagd. De cijfers over de erkende bedden komen van Zorgnet Vlaanderen.
Belangrijk: De universitaire ziekenhuizen zijn niet te vergelijken met de algemene ziekenhuizen. Ze worden via de universiteit gefinancierd en vervullen ook andere opdrachten, zoals opleiding en onderzoek. In een UZ zijn de artsen bovendien ingeschreven als werknemer. Bij een AZ werken ze als zelfstandige en staan ze een deel van honorarium aan het ziekenhuis af.
Ook onderling is een vergelijking moeilijk, al is het maar omdat de gebouwen van het UZ Gent bijvoorbeeld eigendom zijn van de overheid en niet op de balans staan, terwijl dat voor het UZ Leuven wel zo is.
Het UZ Leuven is met een omzet van 760 miljoen euro de grootste speler. Er werken 920 artsen en 5200 man verpleegkundig en ander personeel. Het UZ boekte in 2012 een winst van rond de 15 miljoen euro.
Het UZ Gent haalt een omzet van 480 miljoen euro en boekte in 2012 een winst van 5,8 miljoen euro.
Het UZ Antwerpen haalde vorig jaar een omzet van 304 miljoen euro en boekte een winst van 5,2 miljoen euro.